Dłuższe ważności orzeczeń o niepełnosprawności — nowe przepisy już obowiązują

Od dziś, 11 czerwca, wchodzi w życie rozporządzenie, które znosi obowiązek regularnych badań kontrolnych dla osób z trwałą niepełnosprawnością. Był to jeden z głównych postulatów zmian deregulacyjnych ostatnich tygodni.

Nowe przepisy umożliwią wydawanie orzeczeń o niepełnosprawności na dłuższe okresy — co ma ułatwić życie tysiącom osób z niepełnosprawnościami w Polsce oraz odciążyć zespoły orzecznicze.

Co się zmienia?

Dotychczas komisje orzekające często wydawały krótkoterminowe orzeczenia nawet w przypadkach, w których nie było rokowań na poprawę stanu zdrowia. Było to szczególnie uciążliwe dla osób z chorobami rzadkimi, genetycznymi oraz dla ich opiekunów — wiązało się bowiem z koniecznością ponownego kompletowania dokumentacji medycznej i odbywania licznych wizyt lekarskich.

Dzięki nowym przepisom:

• osoby z niepełnosprawnościami i ich bliscy nie będą musieli już tak często składać nowych wniosków;

• zmniejszy się obciążenie pracą powiatowych i wojewódzkich zespołów ds. orzekania (obecnie działa 16 zespołów wojewódzkich i 295 powiatowych).

Minimalne okresy ważności orzeczeń

Nowe rozporządzenie wprowadza minimalne okresy ważności orzeczeń o niepełnosprawności:

• Osoby powyżej 16. roku życia: minimum 7 lat — w przypadku rzadkich chorób genetycznych (lista 208 chorób w załączniku do rozporządzenia, m.in. wodogłowie wrodzone, mukowiscydoza, rdzeniowy zanik mięśni) oraz zespołu Downa.

• Osoby poniżej 16. roku życia: minimum 3 lata.

• W przypadku dzieci z rzadkimi chorobami genetycznymi lub zespołem Downa — orzeczenie może zostać wydane do ukończenia przez nie 16. roku życia, czyli do końca możliwego okresu orzeczenia.

Uprawnienia związane z orzeczeniem

Osoby legitymujące się orzeczeniem z powyższymi wskazaniami mogą korzystać m.in. z następujących form wsparcia:

• Świadczenie pielęgnacyjne – dla opiekunów niepełnoletnich osób z niepełnosprawnościami,

• Zasiłek pielęgnacyjny – wsparcie finansowe dla osób wymagających opieki,

• Ulgi podatkowe – np. odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej,

• Pierwszeństwo w dostępie do usług społecznych i opiekuńczych,

• Udogodnienia w dostępie do świadczeń zdrowotnych – np. rehabilitacji, leczenia sanatoryjnego,

• Prawo do Karty Parkingowej – dla osób z istotnymi ograniczeniami w poruszaniu się,

• Dodatkowe wsparcie w edukacji – np. asystent w szkole, indywidualny tok nauczania.

Kogo obejmą zmiany?

Z danych Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności wynika, że:

• do 16. roku życia — orzeczenie na stałe posiada ok. 71,3 tys. dzieci, a ok. 192 tys. — orzeczenie czasowe (to właśnie ta grupa najbardziej skorzysta na nowych przepisach);

• powyżej 16. roku życia — orzeczenie stałe ma ok. 1,72 mln osób, a orzeczenie czasowe — ok. 1,24 mln.

Co dalej?

Rozporządzenie obowiązuje od dziś — 11 czerwca.

Przepisy przejściowe przewidują stosowanie nowych, korzystniejszych zasad także do spraw będących już w toku, a także do spraw, które zostały skierowane przed sądy pracy i ubezpieczeń społecznych jeszcze przed wejściem w życie rozporządzenia.